Freud had een Superego (..en jij ook)

DAT KLINK GEK. Was Freud soms heel erg egoïstisch? Nee hoor, de term 'superego' had te maken met de manier waarop Freud de werking van de menselijke geest beschreef.

Freud bedacht dat de menselijke geest uit 3 delen bestond: het 'Id', het 'Ego' en het 'Superego'. Leuk, maar wat bedoelde hij daar precies mee?

Freuds theorie van het onbewuste; "Id", "Ego" en "Superego"

  • Het 'Id' vertegenwoordigt de dierlijke, instinctieve energie van het onbewuste. Deze kracht kent geen rem en wil zo snel mogelijk verlangens, behoeften en onvervulde wensen bevredigd zien. Het Id draait eigenlijk om 2 soorten oerkrachten: sexuele energie (Eros) en woede (Tanatos).
  • Het 'Ego' probeert de rauwe energie van het 'Id' een beetje in bedwang te houden. Het een bewuste, rationele en controlerende energie. Dankzij het ego kunnen de meeste mensen normaal functioneren. Als het Ego om een-of-andere reden zijn werk niet zo goed kan doen (bijvoorbeeld als we slapen) kan het Id aan de macht komen. Dromen waren voor Freud dan ook erg belangrijk om de onderbewuste drijfveren van mensen te onderzoeken.
  • Het 'Superego' is zo'n beetje ons geweten; het vertegenwoordigt de normen en waarden die door onze omgeving zijn meegegeven, en de idealen die we als individu zouden willen bereiken.  Het superego is het tegenovergestelde van het Id en is gericht tegen sexuele en agressieve energie en kan op zowel bewust als onbewust niveau handelen.

Als je wakker bent, kan het superego actief zijn als je ervoor kiest iets niet te doen omdat je vindt dat dit in strijd is met je normen en waarden. Op onbewust niveau kunnen bepaalde impulsen en driften uit het (onbewuste) Id 'gecensureerd' worden door de gewetensfunctie van het superego, zodat ze niet bewust worden.

In je dromen krijg je een kiekje in de woeste wereld van het Id. Omdat je je schild laat zakken tijdens een droom, krijgt je onderbewustzijn de kans om helemaal los te gaan en de verborgen verlangens van het Id tot uitdrukking te brengen. Soms zijn de beelden uit het Id daarentegen zo verontrustend of zelfs psychisch schadelijk, dat het Superego optreedt als censor en de heftige inhoud van het Id omzet naar een meer aanvaardbare symbolische vorm.

Volgens Freud is het superego de reden waarom het vaak zo moeilijk is om dromen te herinneren: het doet simpelweg zijn werk door de bewuste geest te beschermen tegen de verontrustende beelden en verlangens uit het onbewuste.